Thông qua bài tham luận, TS. Nguyễn Hồng Hải cho biết, năm 2018, Thủ tướng đã ban hành Quyết định số 198/QĐ-TTg phê duyệt Đề án Hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật xây dựng (Đề án 198), trong đó yêu cầu hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn phải ngắn gọn, mang tính hội nhập khu vực và quốc tế.

Viện trưởng Nguyễn Hồng Hải trình bày tại diễn đàn

Ngày 11/1/2023, Bộ Xây dựng đã Ban hành Chiến lược phát triển Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo ngành Xây dựng đến năm 2030. Trong đó nêu rõ quan điểm Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là động lực quan trọng để phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, sức cạnh tranh của nền kinh tế; gắn chặt với thực tiễn sản xuất và quản lý của Ngành theo hướng nghiên cứu ứng dụng, chuyển giao các công nghệ tiên tiến trên thế giới; góp phần thực hiện tốt các nhiệm vụ của ngành Xây dựng trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và các mục tiêu đã được đề ra tại Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 17/11/2022 của Ban Chấp hành Trung ương tại Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo có trọng tâm, trọng điểm tạo động lực thúc đẩy sự phát triển ngành Xây dựng, tiết kiệm tài nguyên, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu; đảm bảo nguồn lực để phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo ngành Xây dựng; trong đó xác định nguồn lực Nhà nước có vai trò dẫn dắt, nguồn lực xã hội đóng vai trò quyết định, chú trọng phát triển thị trường khoa học và công nghệ.

Chiến lược nhằm hướng tới mục tiêu đủ năng lực thiết kế, thi công các công trình xây dựng hiện đại, phức tạp trong các lĩnh vực với mọi quy mô; làm chủ công nghệ và phát triển ngành công nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng thành ngành kinh tế mạnh, đạt trình độ tiên tiến, hiện đại, đáp ứng cơ bản nhu cầu trong nước; hạn chế, tiến tới dừng các hoạt động sản xuất vật liệu xây dựng sử dụng không hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, gây ô nhiễm môi trường, ưu tiên phát triển vật liệu xanh, vật liệu mới thân thiện với môi trường; từng bước hoàn thiện cơ chế, chính sách để thúc đẩy việc xây dựng các công trình xanh, tiết kiệm năng lượng; áp dụng các thành quả của cuộc cách mạng khoa học công nghệ và chuyển đổi số trong công tác quản lý nhà nước của Ngành; nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa vật liệu xây dựng; nâng cao năng lực ngành Xây dựng, khuyến khích phát triển một số tập đoàn xây dựng quy mô lớn, hoạt động hiệu quả.

Bên cạnh đó, phát triển hệ thống đô thị bền vững theo hướng đô thị xanh, đô thị thông minh, thích ứng với biến đổi khí hậu, phòng, chống thiên tai và dịch bệnh, có tính kết nối theo mạng lưới cao và gắn kết chặt chẽ với quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa; đẩy mạnh các hoạt động nghiên cứu, ứng dụng khoa học, phát triển công nghệ, trong đó tập trung ưu tiên phát triển công nghệ có khả năng ứng dụng cao phù hợp với điều kiện Việt Nam; đổi mới cơ chế, phương thức thực hiện công tác nghiên cứu, ứng dụng khoa học theo hướng cụ thể, thiết thực, lượng hóa được kết quả, đẩy mạnh tuyển chọn, đặt hàng nghiên cứu khoa học; nâng cao tính tự chủ của các viện nghiên cứu theo lộ trình, thí điểm chuyển đổi một số viện sang mô hình doanh nghiệp khoa học công nghệ.

Định hướng nhiệm vụ phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo ngành Xây dựng đến năm 2030, trong lĩnh vực tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật xây dựng như sau: tổ chức xây dựng và hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn lĩnh vực xây dựng theo hướng đổi mới, hội nhập, phù hợp với điều kiện Việt Nam, đáp ứng yêu cầu quản lý Nhà nước và sự phát triển của ngành Xây dựng; ban hành đồng bộ quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về xây dựng; rà soát, soát xét, cập nhật các tiêu chuẩn hiện có và biên soạn xong các tiêu chuẩn xây dựng theo định hướng của Đề án 198 năm 2018 của Thủ tướng Chính phủ trước năm 2030; nghiên cứu và xây dựng các tiêu chuẩn quốc gia cho vật liệu mới và vật liệu tái chế.

Trên cơ sở đó, Bộ Xây dựng đã tổ chức nghiên cứu, cơ cấu toàn bộ hệ thống quy chuẩn kỹ thuật xây dựng thành 12 Quy chuẩn. Đến nay 9/12 Quy chuẩn đã được ban hành. Theo kế hoạch, đến hết 2025, toàn bộ 12 Quy chuẩn sẽ được hoàn thành và ban hành.

Hiện nay, hệ thống tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) về xây dựng có hơn 1.600 tiêu chuẩn, trong đó có 128 tiêu chuẩn cốt lõi. Để đổi mới sáng tạo trong hệ thống tiêu chuẩn quy chuẩn lĩnh vực xây dựng theo hướng phát triển bền vững, tiết kiện năng lượng, tài nguyên, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu; đảm bảo an toàn - năng suất - chất lượng hiệu quả, đồng thời thường xuyên đổi mới, cập nhật hệ thống tiêu chuẩn quy chuẩn phù hợp với thực tiễn.

Viện trưởng Nguyễn Hồng Hải nhấn mạnh, đổi mới sáng tạo trong hệ thống tiêu chuẩn quy chuẩn kỹ thuật xây dựng có vai trò quan trọng nhằm thúc đẩy các hoạt động xây dựng theo hướng phát triển bền vững, tiết kiệm tài nguyên, năng lượng, bảo vệ môi trường, ứng phó với biển đổi khí hậu; đảm bảo an toàn, năng suất, chất lượng, hiệu quả. Do đó, việc thường xuyên đổi mới, cập nhật hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật phù hợp với thực tiễn là một trong những yêu cầu đối với ngành Xây dựng. Viện Khoa học công nghệ xây dựng sẽ luôn nỗ lực, đóng góp tích cực vào hoạt động khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo của ngành Xây dựng, cũng như thúc đẩy đổi mới sáng tạo, tạo động lực cho phát triển kinh tế, xã hội và sự cường thịnh, hội nhập quốc tế của đất nước.

Hạ Đình