Tái sử dụng các tòa nhà và nâng cấp, cải tạo là một giải pháp khả thi vì hầu hết các tòa nhà hiện có ở các quốc gia đều đã cũ và cần được sửa chữa. Theo Cơ quan Thông tin năng lượng Hoa Kỳ, có tới 80% trong số 5,9 triệu tòa nhà thương mại ở Hoa Kỳ được xây dựng trước năm 2000. Việc nâng cấp các tòa nhà mang lại cơ hội lớn để tích lũy các khoản tiết kiệm cho môi trường thay vì xây mới. Trên thực tế, có thể mất từ 10 đến 80 năm để có một tòa nhà mới, tiết kiệm năng lượng có thể khắc phục được những tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu được tạo ra trong quá trình xây dựng.

Tấm ốp kim loại IMP là vật liệu ngoại thất chống nóng mới.

Việc cải tạo một công trình thay vì phá bỏ vẫn mang đến nguồn lợi lớn về nguyên vật liệu khi hạn chế được phần lớn nhu cầu khai thác; trong nhiều trường hợp còn mang ý nghĩa lớn về bảo tổn ký ức và lưu giữ hình ảnh đô thị ban đầu. Một yếu tố khác liên quan đến cải tạo “thân thiện” là có thể tận dụng việc nâng cấp các tòa nhà để lồng ghép thêm tiêu chuẩn tiết kiện năng lượng vào kết cấu cũ, mang đến cuộc sống thoải mái cho người sử dụng, đồng thời kéo dài thêm tuổi thọ của công trình (giải pháp cách nhiệt, lưu thông khí, giảm lượng tiêu thụ carbon,…). Như vậy cải tạo công trình còn liên quan đến lĩnh vực tái tạo năng lượng, mở ra một nhiệm vụ mới đầy hướng hẹn cho tương lai của ngành kiến trúc.

Cải tạo thay vì xây mới cũng đồng nghĩa với việc giảm thiểu diện tích đất, đảm bảo sự cân bằng tốt hơn trong hệ sinh thái đô thị. Tiếp theo là tạo ra giá trị lao động (khi chúng thực sự phát triển), bởi lẽ công việc này sẽ tạo ra nhiều việc làm cho địa phương. Cuối cùng là tái tạo năng lượng, tạo điều kiện kiến tạo môi trường sống tốt cho sức khỏe của người sử dụng. Nhìn chung cải tạo công trình sẽ đóng góp cho chính sách kinh tế, nhiên liệu ở một mức độ nhất định.

Sáng kiến Renovation Wave được đưa ra vào tháng 6/2020 bởi Ủy ban châu Âu đã chứng minh tầm quan trọng mang tính toàn cầu của việc cải tạo. Báo cáo nêu rõ các tòa nhà là một trong những nguồn tiêu thụ năng lượng lớn nhất ở châu Âu (chiếm hơn một phần ba lượng khí thải carbon trên toàn châu Âu) và hiện có khoảng 75% các tòa nhà trong khu vực này không sử dụng năng lượng theo cách hiệu quả. Để thành công trong chiến lược giảm khí thải và cải thiện chất lượng sống của hành tinh, kế hoạch cải tạo các tòa nhà công cộng lẫn tư nhân là bản hoạch định thiết yếu. Ngoài việc đưa ra lời kêu gọi, nghiên cứu vật liệu, giải pháp bền vững, nhiều tập đoàn lớn trên thế giới còn hỗ trợ đào tạo hơn 10.000 chuyên gia môi trường mỗi năm, góp phần thúc đẩy kế hoạch cải tạo trên quy mô toàn cầu. Sáng kiến đã huy động được nhiều nguồn lao động có chuyên môn cao, cùng với đó, kiến thức về kỹ thuật, vật liệu xây dựng dân dụng được nâng cao. Các nguồn lực của Chính phủ trong kế hoạch này vô cùng cần thiết, tuy nhiên điều quan trọng là phải được phân bổ đúng nơi đúng chỗ. Tại Brazil đã ban hành Luật hỗ trợ kỹ thuật miễn phí, cho phép cải tạo các dự án nhà ở đối với gia đình có thu nhập thấp với chi phí bằng không.

Tấm thép corten là vật liệu ngoại thất mới nhất hiện nay.

Việc thay đổi cách cải tạo, nâng cấp các tòa nhà để trở nên bền vững hơn, tiết kiệm năng lượng và hạn chế phát thải carbon hơn bắt đầu từ thiết kế và thông số kỹ thuật của sản phẩm. Thiết kế bền vững trong các dự án cải tạo, nâng cấp bắt đầu bằng việc lựa chọn các giải pháp “lớp vỏ tòa nhà/ công trình” bằng tấm kim loại cách nhiệt (Insulated metal panel- IMP) được thiết kế để giảm lượng khí thải carbon. IMP có thể có xếp hạng khả năng chịu nhiệt lên tới trên R-8 mỗi inch, giảm lượng khí thải carbon của tòa nhà đồng thời tăng hiệu quả sử dụng năng lượng, độ bền của tòa nhà và độ kín khí. Đây cũng là giải pháp nhanh chóng và dễ lắp đặt để thổi sức sống mới vào các tòa nhà cũ và làm cho chúng thân thiện hơn với môi trường. IMP cũng tạo điều kiện thuận lợi để đạt được các tiêu chuẩn xây dựng công trình xanh và tín chỉ LEED. Vật liệu này giữ cho công trình luôn mát mẻ trước luồng không khí khô nóng ngoài trời. Loại vật liệu mới này sở hữu lõi xốp cách nhiệt (foam core) và vỏ ngoài bằng thép. Chúng có trọng lượng nhẹ, dễ lắp đặt và hàm lượng carbon thấp hơn các vật liệu xây dựng thông thường (ví dụ bê tông). Đây là sự lựa chọn tuyệt vời để ốp tường bên ngoài nhà xưởng, công ty,…

Sử dụng IMP trong các dự án cải tạo, nâng cấp cũng có thể cắt giảm chi phí và tăng tốc thời gian xây dựng. Ngoài ra, do công việc lắp đặt diễn ra bên ngoài nên việc trang bị thêm các tấm kim loại cách nhiệt không gây gián đoạn cho việc sử dụng bên trong hoặc hoạt động của tòa nhà. Những lợi ích này cùng nhau tạo ra khoản đầu tư tài chính hiệu quả cho chủ sở hữu tòa nhà đang hoạt động và không hoạt động, cho dù dự án là khu dân cư, chung cư hay thương mại.

Dự án cải tạo Đường cao tốc Daytona là một ví dụ tuyệt vời về cách các tấm kim loại cách nhiệt có thể tác động ngay lập tức đến tính bền vững của tòa nhà. Được xây dựng vào năm 1959, đường cao tốc rộng 500 mẫu Anh, dài một dặm được gọi là “Trung tâm đua xe thế giới” đã trải qua một đợt cải tạo lớn vào năm 2013. Tập đoàn Đường cao tốc quốc tế đã chọn các tấm kim loại cách nhiệt của Kingspan vì hiệu suất nhiệt cao, tính bền vững và nhiều lựa chọn thiết kế đa dạng. Dự án cải tạo đã sử dụng hơn 125.000 feet vuông tấm Kingspan Optimo và tấm tường Benchmark Designwall 2000. Ngoài ra, vật liệu mới như tấm thép corten có khả năng chịu được mọi điều kiện thời tiết khắc nghiệt; chống oxi hóa tốt mà không cần phải phủ thêm lớp sơn bảo vệ nào.  Để làm được điều này, tấm thép đã trải qua một cơ chế luyện kim hiện đại. Dưới sự kết hợp của nhiều kim loại và nguyên tố chống oxi hóa khác nhau, tấm thép corten tự tạo cho mình một lớp chống ăn mòn tùy theo sự tác động của thời tiết. Loại vật liệu này có thể chịu được nhiệt độ cao và độ chịu lực hoàn hảo. Nhà thầu và thiết kế, thi công có thể sử dụng chúng ở ngoại thất lẫn nội thất. Dù được sử dụng trực tiếp ở không gian ngoài trời, nơi tiếp xúc nắng mưa thì tấm thép vẫn bền vững.

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, hiện tại, tỷ lệ nâng cấp, cải tạo trung bình của số lượng tòa nhà hiện có là khoảng 1% mỗi năm. Cơ quan này chỉ ra rằng để đạt được lượng phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, tỷ lệ nâng cấp, cải tạo phải tăng lên ít nhất 2,5% vào năm 2030.

Cải tạo các tòa nhà hiện có để sử dụng năng lượng hiệu quả và bền vững hơn là một phần quan trọng trong việc giảm phát thải khí nhà kính và đẩy nhanh tiến độ trên con đường đạt tới mức không khí thải. Để thực hiện thành công các mục tiêu về khí hậu và năng lượng, các dự án cải tạo công trình sẽ yêu cầu các kiến trúc sư và nhà thiết kế đưa ra những lựa chọn vật liệu bền vững hơn, bao gồm cả việc lựa chọn các giải pháp vỏ bọc tòa nhà IMP tiết kiệm năng lượng, thân thiện với khí hậu. 

https://www.architectmagazine.com/