Mô hình “Đoạn đường đèn năng lượng mặt trời” là công trình thắp sáng đường quê do Chi bộ thôn Yang Ly vận động người dân trong thôn đóng góp xây dựng đã thay thế những bóng đèn được thắp bằng nguồn điện lưới quốc gia. 25 tấm pin năng lượng, ban ngày thu năng lượng từ ánh mặt trời, tích thành điện năng, để đêm về làm sáng bừng 25 cụm đèn soi đường cho bà con qua lại.
Thôn Yang Ly được tách ra từ thôn Lạch Tông vào năm 2006; cư dân chiếm 99% người K’Ho bản địa. Cả thôn có 189 hộ, 965 khẩu, chia thành 3 tổ dân cư, chủ yếu theo đạo Tin lành, 100% hộ dân sản xuất nông nghiệp. Trên tổng diện tích 98 ha đất gieo trồng, đồng bào chủ yếu trồng lúa, bắp, rau, củ, quả, cà phê, dâu tằm; chăn nuôi trâu, bò, heo, gà nhỏ lẻ theo quy mô hộ gia đình với tổng đàn gần 2.500 con. Hiện thôn còn 6 hộ nghèo, 26 hộ cận nghèo, thường xuyên được quan tâm của các cấp, các ngành, tạo điều kiện vay vốn, phát triển sản xuất xóa đói giảm nghèo. Để có đoạn đường đèn năng lượng mặt trời hiện đại khang trang này, 100% nguồn kinh phí mua thiết bị, pin, bóng đèn cột trụ lắp đặt được Chi bộ thôn Yang Ly vận động từ người dân, dù đời sống của đồng bào nơi đây chưa mấy dư dả.
Già làng Cil Yũ Ju Ly (75 tuổi) cho biết: Những năm gần đây, việc đầu tư cho phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số được Nhà nước rất quan tâm, các hộ nghèo, hộ cận nghèo được quan tâm hỗ trợ, đồng bào K’Ho ở thôn Yang Ly từng bước vươn lên phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống. Được Nhà nước đầu tư, đường làng, ngõ xóm, hội trường thôn được xây dựng khang trang, nhưng người dân đóng góp một phần nhỏ cùng với Nhà nước để môi trường sống của mình khang trang hơn. Năm qua, Nhà nước đầu tư 312,3 triệu đồng, bà con đã đóng góp thêm 20 triệu đồng để sửa chữa chỉnh trang lại hội trường thôn và đổ sân bê tông với tổng kinh phí 332,3 triệu đồng. Giờ có thêm đường điện chiếu sáng từ năng lượng mặt trời, cuộc sống thêm đổi thay.
Mô hình sử dụng đèn năng lượng mặt trời chiếu sáng đường quê đã thay thế cho các bóng đèn sử dụng từ điện lưới quốc gia sẽ tiết kiệm nguồn điện năng tiêu thụ, đồng thời đảm bảo an toàn về sử dụng nguồn điện ngoài trời, nhất là khi trời mưa gió do không phải dùng dây dẫn. Ý nghĩa hơn, đây là nguồn năng lượng xanh, năng lượng sạch, thân thiện với một trường và đáp ứng một cách hiệu quả nhu cầu chiếu sáng buôn làng vào ban đêm.
Từ đường điện thắp sáng, mô hình đã lắp thêm 2 “mắt” camera an ninh ở 2 ngã ba trọng yếu giao thông để đảm bảo an ninh trật tự. Dù những năm qua, tình hình an ninh trật tự luôn được giữ vững; trong thôn không xảy ra vi phạm hành chính, không xảy ra phạm pháp hình sự, không có tình trạng trộm cắp tài sản, hiện trạng thanh thiếu niên chạy xe nẹt pô trong khu dân cư không còn. Nhưng việc lắp đặt 2 mắt camera an ninh ở hai ngã ba trong thôn đảm bảo giữ cho buôn làng Yang Ly luôn bình yên.
Có thể nói, công trình là tổng hợp của sự đóng góp vật chất, công sức, sự nhiệt tình của đông đảo bà con trong thôn. Đồng thời, để hoàn thành công trình, thôn đã nhận được sự hỗ trợ, góp công không nhỏ của Mặt trận, đoàn thể xã giúp sức thực hiện mô hình như: Tư vấn mua sắm trang thiết bị vật tư, hỗ trợ thi công tự lắp đặt để giảm chi phí. Công trình hoàn thành không chỉ đảm bảo an toàn, tiết kiệm, hiệu quả mà còn đạt chất lượng về kỹ thuật và mỹ thuật.
Thành công của mô hình là kết quả của sự đồng thuận; bà con Nhân dân nhiệt tình hưởng ứng, đóng góp cùng tinh thần trách nhiệm của Chi bộ thôn, việc gì có lợi cho dân thì quyết tâm làm. Ông Trần Đình Trung - Bí thư Chi bộ thôn Yang Ly cho biết: Việc thay thế đèn sử dụng từ lưới điện quốc gia sang đèn năng lượng mặt trời trong thắp sáng đường quê giúp tiết kiệm tiền điện. Đây là hoạt động ý nghĩa, phục vụ chiếu sáng, góp phần thay đổi diện mạo nông thôn, giúp người dân đi lại thuận lợi, bảo đảm an ninh khu vực nông thôn, hạn chế tai nạn giao thông và các tệ nạn xã hội. Những tấm pin năng lượng cũng cung cấp điện để 2 cụm camera an ninh hoạt động thường xuyên, liên tục 24/24 giờ. Mô hình chiếu sáng bằng năng lượng mặt trời đáp ứng một cách hiệu quả nhu cầu chiếu sáng công cộng vào ban đêm.
“Đoạn đường đèn năng lượng mặt trời - camera an ninh” đã được Chi bộ thôn Yang Ly đăng ký là mô hình hay, cách làm sáng tạo năm 2024 của xã N’Thôn Hạ với mong muốn mô hình được lan tỏa mạnh mẽ, góp phần làm sáng - xanh - sạch - đẹp đường làng ngõ xóm, đảm bảo an ninh trật tự, an toàn giao thông.