Ngày đăng 04/06/2024 | 12:00 AM

Công nghệ GIS trong kiến trúc và quy hoạch đô thị

(BXD) Trong những năm gần đây, GIS đã trở thành công cụ không thể thiếu trong công việc của các chuyên gia thuộc lĩnh vực quy hoạch đô thị, quy hoạch lãnh thổ, cải thiện cảnh quan. Phần mềm chuyên ngành của GIS cho phép tăng tốc và tự động hóa quá trình xử lý, chỉnh sửa, trực quan hóa dữ liệu thông tin về khu vực lãnh thổ thông qua các ứng dụng máy tính. Bắt đầu từ việc trực quan hóa, thiết kế các mô hình phân tích cho tới việc giải mã các hình ảnh vệ tinh, GIS giúp tạo không gian thông tin thống nhất để trao đổi các dữ liệu liên ngành - địa lý, đo đạc trắc địa, môi trường sinh thái, đất học, xã hội học, giao thông…

Tại Liên bang Nga và trên khắp thế giới, GIS là một trong những công cụ quan trọng của quy hoạch lãnh thổ ở cả cấp quốc gia cũng như cấp vùng và thành phố, được áp dụng rộng rãi trong xây dựng các hệ thống thông tin như Hệ thống thông tin quốc gia bảo đảm hoạt động quy hoạch đô thị, hệ thống thông tin quốc gia về quy hoạch lãnh thổ…

GIS giúp giải mã các hình ảnh vệ tinh, lập các bản đồ khu vực

Trong thiết kế, GIS được sử dụng ở giai đoạn phân tích tiền thiết kế hoặc trong quá trình nghiên cứu khoa học khi cần phân tích các dữ liệu ban đầu và thể hiện các dữ liệu này dưới dạng sơ đồ và bản đồ trực quan. Công nghệ GIS đã được đưa vào chương trình đào tạo kiến trúc sư cảnh quan tại tất cả các trường đại học hàng đầu của Liên bang Nga,  là môn học bắt buộc hoặc môn học chuyên ngành.

Đối với các kiến trúc sư, các ứng dụng GIS phổ biến và hữu ích nhất là QGIS (Quantum GIS) và MapInfo. QGIS giúp xây dựng và xuất các sơ đồ, biểu đồ sang định dạng khác, sử dụng các dữ liệu về lãnh thổ từ các nguồn mở, tính toán các đặc tính hình học của công trình, tạo mẫu không gian, báo cáo thống kê, phân tích địa hình…Ưu điểm của QGIS rất nhiều, đáng chú ý là duy trì dữ liệu đồ họa raster và vector, lập và hiệu chỉnh các bản vẽ, trực quan hóa và số hóa các bản đồ in. Vận dụng QGIS cho phép giải quyết các nhiệm vụ liên quan tới việc xử lý các kết quả phân tích và quy hoạch phát triển các khu vực dân cư về mặt chiến lược. Còn MapInfo là hệ thống thông tin địa lý nhờ đó có thể tạo và chỉnh sửa bản đồ, lưu trữ và xử lý thông tin về các đối tượng được vẽ bản đồ.

Áp dụng công nghệ GIS khi nghiên cứu quy hoạch có tính tới việc bảo tồn các khu vực lịch sử tạo nhiều khả năng mới để thiết kế các công trình trong không gian lịch sử, bảo toàn tính toàn vẹn trong cơ cấu quy hoạch – kiến trúc của khu vực. GIS giúp hình thành cơ sở dữ liệu thống nhất kèm mô tả các tính chất khác nhau của khu vực. Chính cơ sở này sẽ cho phép giảm khối lượng và tăng độ chính xác của các khảo sát thực địa, tạo khả năng làm việc trong không gian thông tin thống nhất cho tất cả các thành viên tham gia dự án. GIS cho phép lưu trữ và trực quan hóa dưới hình thức bản đồ có đồ họa thông tin, các bảng thông tin về số lượng và vị trí những công trình di sản văn hóa trong khu vực cần được bảo tồn, chiều cao quy định, diện tích và mật độ xây dựng, về thời kỳ lịch sử và phong cách xây dựng, vật liệu xây dựng, các giải pháp màu sắc, trang trí của các tòa nhà/công trình, cũng như thông tin về vị trí công trình, hạ tầng giao thông và hạ tầng du lịch đang có. Trong quá trình thiết kế, các bản đồ được lập bằng công nghệ GIS với những thông tin cần thiết được xuất sang các tổ hợp phần mềm để tạo mô hình 3D của công trình và để nghiên cứu dự án.

Đối với công việc của kiến trúc sư cảnh quan, sự kết hợp của GIS và BIM rất cần thiết, và có tầm quan trọng. GIS cho phép thu  nhận thông tin về khu vực lãnh thổ cụ thể và sự tương tác của khu vực này với môi trường xung quanh. BIM giúp thiết lập các giải pháp thiết kế bên trong khu vực. Mô hình BIM có thể xuất sang GIS để nâng cấp, và tăng độ chính xác của thông tin được thu nhận về lãnh thổ. Như vậy, sự tích hợp của GIS và BIM sẽ tạo hiệu ứng tổng hợp, qua đó các kiến trúc sư không chỉ phân tích tiền thiết kế (GIS) và mô hình hóa công trình xây dựng (BIM) mà còn dự báo tác động của các giải pháp thiết kế được đề xuất tới môi trường xung quanh (hệ sinh thái, hạ tầng giao thông, mật độ dân số…).

Khai thác công nghệ GIS hiện nay là nhiệm vụ cần thiết đối với tất cả các kiến trúc sư, các nhà thiết kế, các chuyên gia thuộc lĩnh vực quy hoạch đô thị, quy hoạch lãnh thổ, đô thị học, kiến trúc cảnh quan... Chính điều này khiến sự kết hợp GIS và BIM trong lĩnh vực kiến trúc là tất yếu, có nghĩa là cần chú trọng việc kết hợp ứng dụng cả hai công nghệ trong quá trình đào tạo các chuyên gia trẻ. 

 

Nguồn: Bản tin các trường Đại học Nga

ND: Lệ Minh

Tin có liên quan

Loading ...