Alessia Peluchetti, kỹ sư mô phỏng đô thị tại Rina Consulting có trụ sở tại Ý, nơi quản lý dự án và chuyên về năng lượng, giao thông và phát triển hạ tầng cho biết: “Dự án là cách tiếp cận từ dưới lên, lấy con người làm trung tâm – bắt đầu từ chính những người sống ở thành phố”. Được gọi là EHHUR, dự án bắt đầu vào tháng 10 năm 2022 và dự kiến ​​kéo dài đến tháng 9 năm 2025. Sáng kiến ​​này cũng đang thu hút người dân thành thị và các doanh nghiệp tham gia vào việc tái tạo các thành phố ở Bỉ, Croatia, Đan Mạch, Hy Lạp, Bồ Đào Nha và Thổ Nhĩ Kỳ.

Dự án EHHUR

Dự án lấy cảm hứng từ sáng kiến ​​Bauhaus Châu Âu Mới (NEB) nhằm giúp cuộc sống ở Châu Âu trở nên bền vững, phong phú và toàn diện hơn. EU sẽ tổ chức lễ hội NEB tại thủ đô Brussels của Bỉ vào ngày 9-13 tháng 4. EEHUR cũng hỗ trợ Thỏa thuận Xanh Châu Âu nhằm hướng đến mục tiêu trung hòa khí hậu ở EU vào năm 2050.

Các thành phố là trung tâm của mục tiêu trung hòa khí hậu của Châu Âu vì khu vực này là nơi sinh sống của khoảng 3/4 cư dân EU và chịu trách nhiệm về phần lớn mức tiêu thụ năng lượng và phát thải khí nhà kính của lục địa này.

EHHUR là từ viết tắt của “Eyes Hearts Hands Urban Revolution” - nhằm nắm bắt những cân nhắc về mặt hình ảnh, xã hội và thực tiễn thúc đẩy dự án. Peluchetti cho biết: Dự án nhằm tạo ra không gian trong thành phố cho mọi người tiếp cận và giúp giảm bớt sự bất bình đẳng.

Hiệu quả năng lượng là một trọng tâm của dự án EHHUR; dự án cũng đang khai thác các công nghệ mới. Chẳng hạn, các kế hoạch cải tạo nhằm tiết kiệm năng lượng tại hai trường tiểu học và một trường đại học ở thành phố Kozani phía bắc Hy Lạp, bao gồm khả năng cách nhiệt tốt hơn và lắp đặt các tấm pin mặt trời trên mái nhà. Người dân địa phương đã tham gia vào quá trình thiết kế bằng cách đưa ra quyết định tính thẩm mỹ của các tòa nhà đã được tân trang lại. Việc cải tạo dự kiến ​​sẽ bắt đầu trong vòng sáu tháng.

Tại khu đô thị Maia phía bắc Bồ Đào Nha bên ngoài Porto, các nhà nghiên cứu của EHHUR có kế hoạch tổ chức các sự kiện trong đó các nghệ sĩ địa phương sẽ biểu diễn trên đường phố vào tháng 7 năm 2025. Mục đích các chương trình biểu diễn là để tôn vinh tài năng và văn hóa của cư dân và tạo điều kiện hòa nhập trong cộng đồng. Tại khu đô thị Zoersel phía bắc Bỉ, một thư viện đã được cải tạo sẽ tổ chức các bài học bằng tiếng địa phương cho người nước ngoài nhằm tăng cường hội nhập. Một số đô thị khác cũng thuộc nghiên cứu của dự án là Høje-Taastrup ở Đan Mạch, Osijek ở Croatia và Izmir ở Thổ Nhĩ Kỳ, Nepi, Kozani, Maia và Zoersel. Tại Høje-Taastrup, một “cộng đồng năng lượng” sẽ được thành lập để người dân địa phương quyết định các lựa chọn năng lượng sạch ưa thích của họ như lắp đặt tấm pin mặt trời và điểm sạc xe điện.

Ở Izmir, một trung tâm mua sắm lịch sử sẽ được cải tạo để tạo ra không gian văn hóa và làng nghề thủ công. Mục đích là để tăng cường nhận thức của công chúng về lịch sử của thành phố - một trong những thành phố lâu đời nhất ở Địa Trung Hải và được gọi là Smyrna thời cổ đại, cũng như tang cường gắn kết giữa mọi người.

Các thành phố trên khắp châu Âu có rất nhiều các tòa nhà bỏ trống, những lô đất trống và những khu vực chưa được sử dụng. Tất cả đều là những dự án do EU tài trợ tin rằng có thể khai thác để đẩy nhanh quá trình tái tạo.

Được đặt tên là T-Factor, dự án đã chứng minh việc cải tạo các không gian bỏ không. Dự án bắt đầu vào tháng 6 năm 2020 và dự kiến ​​kéo dài đến tháng 5 năm 2024. Laura Martelloni, người đồng lãnh đạo T-Factor và là nhà thiết kế tại ANCI Toscana, mạng lưới các đô thị Tuscan ở Ý, cho biết: “Dự án đang cố gắng khai thác tiềm năng biến đổi của việc sử dụng tạm thời trong tái tạo đô thị toàn diện và công bằng hơn”.

Dự án T-Factor làm việc với người dân để giúp họ có tiếng nói trong các cơ quan chính thức giám sát việc tái phát triển khu vực, có nghĩa là người dân địa phương có thể tác động đến các quyết định phát triển đô thị và được trao quyền nhiều hơn.

Một câu chuyện tương tự cũng xảy ra ở Zorrotzaurre. Ở đó, T-Factor hoạt động vì mục tiêu sử dụng và tái chế bền vững tài nguyên giữa các hiệp hội sáng tạo, nhà đổi mới kỹ thuật số, nhà thiết kế và cư dân. Sự kết hợp này dẫn đến thành lập một hội đồng thiết kế dân sự trong đó cư dân Bilbao có liên quan sẽ có nhiều tiếng nói hơn về sự phát triển trong tương lai của thành phố. Ví dụ, họ có thể sử dụng tiếng nói của mình trong hội đồng thành phố để biến việc sử dụng không gian tạm thời thành chợ về lâu dài.

T-Factor có kế hoạch xuất bản một bài báo vào tháng 4 năm 2024 với các khuyến nghị nhằm phổ biến việc sử dụng tạm thời không gian thành phố và những khuyến nghị này sẽ là yếu tố quan trọng trong việc tái tạo đô thị trên khắp châu Âu.

UAL, Hội đồng Camden, the Knowledge Quarter, Lendlease và Hiệp hội Cộng đồng Thị trấn Somers phối hợp với cư dân Euston trong chương trình thí điểm T-factor ở London. Dự án EU sẽ áp dụng nghiên cứu để xây dựng các cơ hội sáng tạo và kinh doanh cho người dân vào các mô hình tái tạo đô thị và quy hoạch thành phố.

Một khuyến nghị đã được lên kế hoạch là các dự án sử dụng tạm thời nên áp dụng “cách tiếp cận danh mục đầu tư” để những thách thức phức tạp như khí hậu và bất bình đẳng xã hội được giải quyết đồng thời thay vì tách biệt.

Một đề xuất dự thảo khác là khuyến khích các chuyên gia mới có chuyên môn trong lĩnh vực cải tạo thành phố trở thành nguồn lực trong các tổ chức khi thành phố xây dựng các kế hoạch sử dụng tạm thời các không gian bỏ không.

https://www.thesmartcityjournal.com/en/smart-building/the-hands-on-drive-for-sustainable-living-in-europe

ND: Mai Anh