Việc xây dựng các tổ hợp nhà ở nhanh và có mức giá hợp lý được thực hiện theo biện pháp xây công nghiệp, ứng dụng khung kim loại và các kết cấu chế tạo sẵn trong nhà máy. Dự án được kỳ vọng có thể đẩy mạnh các giải pháp cho bài toán nhà ở vốn luôn là vấn đề nóng đối với nước Nga hiện đại.
Tại Nga, nhà ở luôn là một nhu cầu lớn của xã hội; trong thế kỷ XXI, nhu cầu này càng lớn hơn, bởi quỹ nhà ở được xây dựng từ nửa cuối thế kỷ XX đã cũ, xuống cấp, thậm chí trong tình trạng nguy cơ tiềm ẩn rất cao. Cho tới nay, vấn đề thiếu nhà ở của Nga chưa thể nói là được điều tiết thành công, dù Chính phủ đã triển khai rất nhiều chương trình để giải bài toán này, như các chương trình quốc gia “Nhà ở” giai đoạn 2011-2015 và 2016-2020, “Nhà ở tiện nghi có mức giá hợp lý cho các công dân Nga”, “Nhà ở cho các gia đình trẻ”...và các chương trình tín dụng thế chấp thuê/mua nhà ở kèm theo. Theo các tác giả dự án, lời giải cho bài toán này có thể tìm ra dựa vào các giải pháp xây dựng công nghiệp hiện đại, đồng thời dựa vào sự tối ưu hóa các tổ hợp nhà ở có tính tới các đặc điểm của từng vùng miền.
Phương án xây dựng tiền chế thấp tầng
Một trong các dự án của Chương trình đã được hoàn tất trong thời gian 120 ngày - tòa nhà 10 tầng, 03 đơn nguyên, đạt tiêu chuẩn chất lượng châu Âu, được thực hiện theo hình thức chìa khóa trao tay, bao gồm cả gia công nội thất và hạng mục kỹ thuật bên trong. Bằng hình thức xây công nghiệp, nội dung của Chương trình là ứng dụng tối đa những yếu tố xây nhà tiền chế, và tốc độ xây lắp nhanh trên công trường xây dựng với chi phí lao động tối thiểu.
Khung kim loại đóng vai trò cơ bản về mặt kết cấu, được lắp ráp từ những chi tiết chế tạo sẵn trong nhà máy. Việc lắp ráp khung trên hiện trường thi công không cần bất cứ mối hàn nào - tất cả là các liên kết bằng bulông, ốc vít. Tùy điều kiện cụ thể, các yếu tố của kết cấu bao che, tấm sàn ngăn giữa các tầng, vách ngăn nội thất …đều được chế tạo sẵn tại nhà máy, hoặc được lắp ráp từ các chi tiết nhỏ tại khu vực sản xuất được bố trí gần nơi thi công. Như vậy, công tác thi công không bị phụ thuộc vào điều kiện khu vực. Điều vô cùng quan trọng là các kết cấu đều có khối lượng tương đối nhỏ, do đó nhà xây cần có móng nhẹ, đồng thời không áp dụng công nghệ nâng nặng. Điều này mang lại lợi ích kinh tế rõ rệt, bởi cho phép tiến hành thi công trong khoảng thời gian ngắn, trong điều kiện chật hẹp, tại những nơi địa hình phức tạp (nền đất yếu), và ở những khu vực thường có động đất. Chương trình cũng đáp ứng tốt các yêu cầu về thời gian.
Dù đã có các Nghị quyết, Sắc lệnh của Chính phủ, lãnh đạo cấp cao, những bước đi quan trọng để giải quyết vấn đề bảo đảm nhà ở có mức giá hợp lý cho các công dân của quốc gia này trước đây vẫn chưa được quan tâm đúng mức. Một trong những nguyên nhân cơ bản - các giải pháp trước đây chưa hướng các nhà xây dựng tới việc giải quyết vấn đề triệt để, có tính tới tiềm năng xây dựng, năng lực sản xuất, các điều kiện cụ thể của từng khu vực xây dựng. Mục tiêu của Chương trình dự án là góp phần giải quyết các nhiệm vụ đã được đề ra trong chương trình Liên bang “Nhà ở tiện nghi có mức giá hợp lý cho các công dân Nga”. Ở đây cần giải quyết cả hai khía cạnh – xã hội và công nghệ, kèm theo đó là sự bảo đảm mức tiện nghi sinh hoạt; sự phong phú, đa dạng về kiến trúc và tính biểu cảm.
Chương trình được áp dụng cho các vùng miền trong lãnh thổ Liên bang Nga, và được xây dựng trên cơ sở các giải pháp kiến trúc - thiết kế đô thị hiện đại và các công nghệ xây dựng tiên tiến. Dưới sự chỉ đạo của kỹ sư trưởng dự án A.Zaitsev, một loạt các dự án nhà ở dưới nhiều hình thức khác nhau – nhà phố, nhà block, nhà cao tầng…đã được nghiên cứu. Khả năng lựa chọn nhiều, phương án phong phú cho phép các nhà thiết kế, nhà xây dựng tổ chức không gian sống hấp dẫn và thoải mái cho từng hộ gia đình, tại hầu hết các vùng của nước Nga - xây dựng mới các tổ hợp lớn hoặc những tòa nhà biệt lập; tái thiết các khu phố nội đô; xây dựng trong các điều kiện khí hậu không thuận lợi, tại những vùng mà hạ tầng sản xuất kém phát triển.
Phương pháp xây nhà khung lắp ghép cao tầng
Các tổ hợp công nghệ xây dựng đồng bộ cùng với việc ứng dụng khung kim loại, các yếu tố được chế tạo sẵn trong nhà máy đảm bảo trong khoảng thời gian ngắn nhất có thể xây dựng những tòa nhà có chất lượng phù hợp tiêu chuẩn châu Âu. Các tòa nhà được xây từ các vật liệu được sản xuất tại nhà máy với độ chính xác cao, đương nhiên, công nghệ lắp ráp phải cao. Các chuyên gia còn nghiên cứu các giải pháp thiết kế đô thị khác nhau, tối ưu hóa việc sử dụng các diện tích đất xây dựng và bố trí các tòa nhà nhằm đảm bảo mức độ phơi sáng tiêu chuẩn trong mỗi căn hộ cũng như sự phân chia tối đa các khu vực cây xanh, khu vực nghỉ ngơi giải trí của người dân. Các căn hộ đều phù hợp với các hướng dẫn của Bộ Xây dựng, Nhà ở và tiện ích công cộng về việc chuyển đổi nhà ở sang hình thức tiết kiệm, tính theo diện tích và giá thành. Trong phạm vi các hạn chế này, các tác giả chương trình quyết định không thu nhỏ diện tích các căn hộ, mà ngược lại, cố gắng tăng diện tích và làm cho căn hộ có mức giá hợp lý không phải nhờ diện tích nhỏ, mà nhờ vào việc giảm giá thành mỗi mét vuông trong căn hộ. Tùy vào hình thức xây dựng và số lượng cư dân, các dự án còn xem xét cả việc cải thiện cảnh quan, bố trí các khu vực cây xanh, các công trình hạ tầng xã hội cần thiết.
Việc phân định khu vực nghỉ ngơi thư giãn của người dân, khu vui chơi dành cho trẻ em với khu vực dành cho giao thông được chú trọng. Sự quan tâm cũng được dành cho diện mạo kiến trúc đặc trưng của nhà cao tầng xây nhanh, tùy từng khu vực cụ thể, với cảnh quan tự nhiên xung quanh và ngữ cảnh văn hóa cũng như lợi ích của nhà đầu tư. Công nghệ xây nhà nhanh được ứng dụng vào tất cả các hạng mục kỹ thuật, công cộng trong tổ hợp nhà ở. Sơ đồ kết cấu mở ra cho các nhà thiết kế các phương án khác nhau của giải pháp mặt tiền. Sử dụng các panel tường cho phép thực hiện công tác sơn màu bất kỳ và trực tiếp ngay tại nhà máy, hoặc phủ lại bằng các vật liệu ốp mà không cần các chi tiết phụ trợ, do đó giảm giá thành gia công trang trí so với các mặt tiền thông gió hệ neo đang rất phổ biến hiện nay.
Các vật liệu giữ nhiệt hiệu quả cho tường kết hợp với các khung làm bằng thanh profile giữ nhiệt giúp giảm đáng kể sự thất thoát nhiệt trong quá trình khai thác các tòa nhà. Hệ thống liên lạc kỹ thuật được lắp đặt bên trong các tường khung và các tấm sàn, từ đó tối ưu hóa không gian nội thất các phòng. Các khung bằng thép cán và các thanh profile giữ nhiệt bảo đảm cho các giải pháp kết cấu của nhà ở cao tầng và nhà nhiều đơn nguyên có từ 10 tầng trở lên. Cần ghi nhận một điều: do đặc điểm đàn hồi, việc ứng dụng các khung thép cán đặc biệt rất cần thiết tại các khu vực động đất hoặc các vùng có nguy cơ cao về hiểm họa thiên nhiên. Trong các trường hợp cần thiết, việc xử lý các kết cấu đã khấu hao xong cũng khá đơn giản, do các yếu tố xây nhà tiền chế hoàn toàn được chế tạo từ các vật liệu an toàn về mặt sinh thái. Kim loại làm khung thuộc loại nguyên liệu quý có thể tái sử dụng. Bên cạnh đó, do khối lượng nhỏ của vật liệu và tính nhỏ gọn của kết cấu được chuyên chở nên chi phí vận chuyển cũng sẽ được tiết kiệm đáng kể. Một điều quan trọng nữa là thời gian thi công ngắn, từ đó tiết giảm thực sự các nguồn tín dụng cần thiết của các nhà xây dựng và tiết kiệm vốn cho các công ty xây dựng.
Công nghệ xây dựng hiện nay, cùng với sự gia tăng liên tục chiều cao của các ngôi nhà và tính phức tạp của sơ đồ kết cấu đã khiến những căn hộ xây xong có giá thành rất cao, không phù hợp với túi tiền của đại bộ phận người dân, thậm chí cả các doanh nhân. Việc áp dụng các khung kim loại chịu lực và các yếu tố được chế tạo sẵn trong nhà máy với các kết cấu bao che và các tấm sàn, có sử dụng các thanh profile giữ nhiệt sẽ giúp giảm đáng kể các chỉ số vật liệu, giá thành cũng như công lao động trong xây dựng công nghiệp, trong khi các tính chất về chất lượng và khai thác sử dụng đều được duy trì ở mức cao. Theo ước tính của Liên hiệp Evro Dom -120, bình quân mỗi mét vuông sàn trong những ngôi nhà khung bao gồm cả gia công trang trí và mạng kỹ thuật nội bộ có giá không quá 600 USD. Tùy theo hình thức tòa nhà và điều kiện đất xây dựng, chi phí cho xây dựng có thể giảm hơn nữa. Với giá xây dựng thấp cộng hàng loạt ưu điểm về kết cấu, kiến trúc cũng như thời hạn khai thác, Chương trình dự án hoàn toàn đáp ứng mục tiêu ứng dụng vào thực tiễn xây dựng công nghiệp. Các dự án thực sự cần thiết đối với các vùng miền của nước Nga trong khuôn khổ hiện thực hóa các Chương trình Liên bang về nhà ở cho người dân Nga.
Tác giả: S.V.Mindrul - Viện sĩ, Giám đốc Viện Thiết kế Moskva
Nguồn: Tạp chí Quỹ đạo Xây dựng Nga (www.stroyorbita.ru)
ND: Lệ Minh