Phát biểu tại Diễn đàn, đồng chí Nguyễn Văn Nên cho biết, hiện nay Thành phố Hồ Chí Minh đang khẩn trương hoàn thiện khung chiến lược phát triển xanh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, nhằm xây dựng thành phố trở thành đô thị văn minh, hiện đại, là điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư, du khách. Khung chiến lược xác định người dân là trung tâm của chuyển đổi số, thúc đẩy liên kết vùng và hợp tác quốc tế hướng tới 4 mục tiêu cơ bản - phát triển nguồn lực xanh, xây dựng hạ tầng xanh, phát triển hành vi xanh, xác định ngành và lĩnh vực tiên phong. Sau diễn đàn, Thành phố Hồ Chí Minh sẽ tiếp thu các ý kiến để hoàn thiện khung chiến lược và triển khai khung hành động với nhiệm vụ, mốc thời gian cụ thể.
Quang cảnh Diễn đàn (Nguồn: Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh)
Diễn đàn Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh năm 2023 là một trong những hoạt động nhằm hiện thực hóa nội dung hợp tác giữa Chính phủ Việt Nam và Diễn đàn Kinh tế Thế giới đã được ký kết ngày 26/6/2023. Bên cạnh đó, tại Diễn đàn cũng thảo luận nội dung thành lập Trung tâm Cách mạng Công nghiệp lần thứ 4 tại Thành phố Hồ Chí Minh, nhằm tăng cường hợp tác với các trung tâm cách mạng công nghiệp lần 4 của thế giới, hỗ trợ giải pháp đột phá cho Thành phố Hồ Chí Minh phù hợp với chính sách quốc gia và xu hướng quốc tế; đồng thời huy động các nguồn lực đầu tư vào năng lượng tái tạo, giảm phát thải nhà kính, xây dựng hệ thống giao thông công cộng, giảm ô nhiễm không khí, tiết kiệm năng lượng, tài nguyên.
Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Nên nhấn mạnh, Thành phố Hồ Chí Minh đang triển khai các giải pháp thúc đẩy đổi mới, sáng tạo và phát triển, tạo môi trường và cơ hội thuận lợi để cộng đồng doanh nghiệp cùng đồng hành trên hành trình tăng trưởng xanh, hướng tới giảm phát thải ròng bằng không.
Phát biểu tại Diễn đàn, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đánh giá cao sáng kiến của Thành phố Hồ Chí Minh trong việc tổ chức Diễn đàn kinh tế về tăng trưởng xanh, nhằm chuyển hướng và tạo động lực mới cho nền kinh tế theo hướng xanh và bền vững, đóng góp quan trọng vào việc thực hiện cam kết và mục tiêu quốc gia về giảm phát thải khí nhà kính. Đây là chủ đề rất thiết thực và ý nghĩa, phù hợp với xu hướng phát triển bền vững hiện nay trên thế giới. Diễn đàn quy tụ nhiều chuyên gia có uy tín trong và ngoài nước, sẽ mang lại nhiều kiến thức mới, những giải pháp hay, những bài học kinh nghiệm quý có thể giúp Thành phố Hồ Chí Minh trong việc triển khai hiệu quả chủ trương, chiến lược và chính sách của Đảng, Chính phủ về tăng trưởng xanh và phát triển bền vững.
Việt Nam ủng hộ và luôn đồng hành cùng Liên Hợp quốc trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững; tại COP 26 Thủ tướng Chính phủ đã cam kết mạnh mẽ Việt Nam sẽ đạt phát thải ròng bằng không vào năm 2050. Chiến lược quốc gia và Kế hoạch hành động về tăng trưởng xanh đã được Thủ tướng Chính phủ ban hành với mục tiêu giảm phát thải, xanh hóa các lĩnh vực kinh tế và phát triển có tính bao trùm. Đề án phát triển kinh tế tuần hoàn cũng đã được phê duyệt.
Tuy nhiên, để thực hiện được các cam kết quốc tế cũng như triển khai hiệu quả các chủ trương lớn về phát triển bền vững, chỉ có nỗ lực hay quyết tâm chính trị vẫn chưa đủ, mà cần sự thấu hiểu, ủng hộ và chung tay của cộng đồng, sự sáng tạo và tham gia tích cực của các doanh nghiệp và địa phương, tính đồng bộ và hiệu quả của chính sách, đồng thời còn cần huy động nguồn lực lớn từ xã hội và các nhà đầu tư, các tổ chức tài chính trong và ngoài nước.
Thủ tướng Lê Minh Khái cho biết, Thành phố Hồ Chí Minh là địa phương có quy mô kinh tế lớn nhất nước, đóng góp khoảng 1/5 GDP, hơn 1/4 thu ngân sách quốc gia, dẫn đầu cả nước về thu hút FDI và xuất nhập khẩu, số doanh nghiệp đang hoạt động chiếm gần 30% cả nước. Tuy vậy, Thành phố Hồ Chí Minh cũng là địa phương có tổng lượng phát thải khí nhà kính lớn nhất (57,6 triệu tấn, chiếm 23,3% cả nước). Về cơ bản, nền kinh tế của thành phố chủ yếu vẫn phát triển theo hướng kinh tế tuyến tính, chưa được xanh hóa; công tác bảo vệ môi trường có nhiều tiến bộ song còn nhiều vấn đề đặt ra, nhiều việc phải làm tích cực hơn.
Theo Phó Thủ tướng, chuyển đổi xanh, và tăng trưởng xanh tạo ra nhiều cơ hội kinh doanh mới nhưng cũng đòi hỏi nguồn lực lớn, bao gồm cả tài chính, nhân lực và công nghệ. Trong đó, tài chính là để các doanh nghiệp có thể đầu tư vào các công nghệ xanh, hiệu quả, giảm thiểu chi phí sản xuất và xử lý chất thải. Nhân lực, cả về kiến thức và kỹ năng, là yếu tố then chốt để các doanh nghiệp có thể thực hiện được các ý tưởng và giải pháp về kinh tế xanh. Công nghệ là yếu tố quyết định để các doanh nghiệp có thể nâng cao hiệu quả sản xuất, tăng sức cạnh tranh, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.
Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nhận định, về kinh tế xanh, tăng trưởng xanh và kinh tế tuần hoàn, Việt Nam nói chung và Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng mới bắt đầu triển khai nên chưa có nhiều kinh nghiệm. Chính vì vậy, Diễn đàn quy tụ nhiều chuyên gia, nhà khoa học trong lĩnh vực phát triển bền vững cả trong nước và quốc tế từ Bỉ, Đức, Anh, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, đại diện lãnh đạo các tổ chức quốc tế lớn như WEF, UNDP, ADB…là cơ hội rất tốt để thành phố có thể học hỏi các bài học kinh nghiệm, các chính sách, mô hình tốt.
Các nguồn lực trên, đặc biệt cách thức để huy động được nguồn tài chính xanh, ngoài vai trò các ngân hàng rất cần sự tham gia và hợp tác chặt chẽ của các tổ chức tài chính quốc tế, với các cam kết hỗ trợ cho phát triển. Ngoài ra, các cơ hội kinh doanh từ nguồn năng lượng tái tạo; giao thông xanh; chuỗi cung ứng hàng hóa xanh từ sản xuất đến tiêu dùng, đang tạo ra nhiều cơ hội hợp tác kinh doanh hấp dẫn cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước, thu hút nguồn lực to lớn từ xã hội, đảm bảo chuyển đổi xanh đi vào cuộc sống thành công.
Phó Thủ tướng đề nghị, các Bộ ngành liên quan, trong đó có Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài nguyên Môi trường… lắng nghe, trao đổi về các ý kiến từ các bài học kinh nghiệm, đề xuất của doanh nghiệp, đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện các chính sách hỗ trợ, các tiêu chí xanh, các mô hình thử nghiệm. Với đặc thù về đô thị, quy mô dân số, tính năng động của nền kinh tế, thành phố Hồ Chí Minh là nơi thử nghiệm rất tốt các chính sách thúc đẩy kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, đặc biệt trong bối cảnh Nghị quyết 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù đã được ban hành. Các địa phương cần tham khảo để xây dựng định hướng hay chiến lược phát triển kinh tế xanh phù hợp, xác định rõ lợi thế và các ngành, lĩnh vực, sản phẩm ưu tiên, nguồn lực triển khai và huy động các doanh nghiệp và người dân.
Đối với các doanh nghiệp, Phó Thủ tướng cho rằng, đây là cơ hội tốt nhất để nhận thức lại mô hình kinh doanh truyền thống, tiếp cận với các cơ hội kinh doanh mới, mạnh dạn liên kết hợp tác và huy động nguồn lực để từng bước chuyển đổi mô hình kinh doanh và hướng đến hiệu quả về lâu dài. Sự chậm trễ chuyển đổi sẽ khiến doanh nghiệp tụt hậu xa hơn trong việc đáp ứng nhu cầu khác nhau về tăng trưởng xanh đã và đang ngày càng phổ biến trên thế giới và ngay tại thị trường nội địa.
Phát biểu tại Diễn đàn, đồng chí Nguyễn Đức Hiển đánh giá, với vai trò đầu tàu cả nước về kinh tế, việc Thành phố Hồ Chí Minh lựa chọn tiên phong trong phát triển kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, tăng trưởng xanh là hướng đi đúng, phù hợp định hướng của Chính phủ và xu thế thế giới. Qua rà soát các Nghị quyết về phát triển năng lượng, Nghị quyết về chủ động tham gia cách mạng công nghiệp lần thứ 4 và nhiều nghị quyết khác, Ban Kinh tế Trung ương thấy nhiều chủ trương định hướng còn chưa được cụ thể hóa trong thực tiễn. Điều này phần nào cũng gây khó khăn cho Thành phố Hồ Chí Minh trong chuyển dịch xanh. Nhiều vấn đề về năng lượng, đô thị cũng thiếu chính sách cụ thể. Do đó, ông Nguyễn Đức Hiển cam kết đồng hành với Thành phố Hồ Chí Minh trong nghiên cứu xây dựng các chính sách đặc thù để triển khai chiến lược tăng trưởng xanh, trên cơ sở đó nhân rộng ra cả nước.
Đồng chí Nguyễn Đức Hiển lưu ý tăng trưởng xanh không thể làm theo phong trào mà phải thực hiện trọng tâm, trọng điểm có lộ trình, có tiêu chí đánh giá. Hiện dư nợ tín dụng xanh cả nước mới chiếm 4,2% tổng dư nợ tín dụng, còn rất thấp. Cho nên ngành ngân hàng cần có cơ chế chính sách tài chính xanh, tạo sự chủ động cho các đô thị đặc biệt như Thành phố Hồ Chí Minh.
Các đại biểu tham dự diễn đàn cùng bày tỏ tin tưởng diễn đàn sẽ góp phần vào sự phát triển chung của Thành phố Hồ Chí Minh theo hướng xanh, trở thành địa phương đi đầu, hình mẫu trong chuyển mình tăng trưởng xanh của cả nước.
PV