Nhiều người quan niệm kiến trúc sinh thái rất phức tạp và rất tốn kém, bởi đòi hỏi những giải pháp thiết kế đặc biệt, hệ thống thông tin liên lạc phức hợp…Tuy nhiên, bất cứ giải pháp nào cũng chỉ là một trong những cách khiến công trình xây dựng “xanh” hơn. Tác giả bài viết sẽ phân tích tổ hợp gồm ba giải pháp, một trong số đó thậm chí không cần đầu tư nhiều.
Những thiết kế nhà xanh của KTS. Võ Trọng Nghĩa
Vật liệu
Nhờ giải pháp này, có thể cải thiện tính sinh thái của các công trình mà không cần thay đổi nhiều trong thiết kế, giúp giảm giá thành công trình. Vật liệu ốp phù hợp hơn cả là các panel sandwich có lớp cách nhiệt từ bông khoáng. Được công nhận xếp hạng sinh thái A+ và A, đây là vật liệu được chứng nhận BRE và được công nhận là tốt nhất theo tiêu chí đề ra. Các tiêu chuẩn cao cho phép sử dụng lớp ốp này trong tất cả các loại công trình, trong đó có các cơ sở giáo dục, trường học. Đức, Hà Lan, Bỉ có rất nhiều trường học sử dụng vật liệu ốp này. Một ưu điểm nữa là tuổi thọ của vật liệu - các panel có thể phục vụ ít nhất 60 năm, sau đó có thể tái chế. Có tới 50% nguyên liệu thô của các panel ốp có thành phần bông khoáng được làm từ vật liệu tái chế.
Cây xanh
Trong các thiết kế của KTS. Việt Nam Võ Trọng Nghĩa, khó mà tách biệt được kiến trúc hay tự nhiên có tầm quan trọng hơn. Các thiết kế của ông đều tựa những bình hoa khổng lồ - cây xanh và hệ thực vật chiếm toàn bộ những khoảng trống có thể có, không chỉ đóng vai trò trang trí mà còn là một phần chức năng của công trình. Một trong những tác phẩm nổi bật nhất của ông là dự án “cải tạo xanh” một ngôi nhà cũ nát tại trung tâm Hà Nội. Toàn bộ mặt tiền ngôi nhà ẩn đằng sau các song thép được bện bằng những dây leo xanh mát. Hệ thực vật bảo vệ ngôi nhà tránh ánh nắng mặt trời, bảo đảm cho người bên trong sự riêng tư và biến cả ngôi nhà thành một ngôi nhà - cây, rất dễ chịu thoải mái không chỉ với những người sống bên trong mà cả khách tình cờ đi qua.
“Ngôi nhà trứng” City Hall tại London (Anh)
Tất cả các thiết kế của KTS.Võ Trọng Nghĩa đều hướng tới mục đích đưa con người trở về thế giới tự nhiên. Đặc điểm này cũng là một định hướng quan trọng trong hệ tư tưởng của Văn phòng Kiến trúc sư Võ Trọng Nghĩa.
KTS. Stefano Boeri người Ýcũng rất nổi tiếng nhờ những tòa nhà – rừng cây thân thiện với môi trường của mình. Tổ hợp nhà ở Bosco Verticale (Rừng theo phương thẳng đứng) do ông thiết kế đã được hoàn thành năm 2015 tại trung tâm thành phố Milan. Đây là hai tòa tháp chọc trời được bao quanh bởi những sân thượng từ ngọn tháp xuống đến dưới đáy, với các loại cây, hoa và thảo mộc được trồng bên trên. Tổng cộng, có khoảng một ngàn loài thực vật đã được sử dụng trong dự án này.
Nhờ Bosco Verticale, sự đa dạng sinh học gia tăng trong thành phố, các loài côn trùng, chim và hệ thực vật cạn có nhiều môi trường sinh sôi phát triển hơn. Bên cạnh đó, cây xanh hấp thụ carbon dioxide, giúp thanh lọc hiệu quả các hạt bụi mịn trong không khí.
Hình dáng và cấu trúc
Norman Foster là kiến trúc sư nổi tiếng với nhiều thiết kế hiệu quả năng lượng được thể hiện rất rõ qua hình dáng, diện mạo của các công trình. Hình dáng kỳ lạ của Tòa thị chính London (còn được gọi là "ngôi nhà trứng") là một ví dụ. Hình dáng độc đáo khiến diện tích bề mặt ngoài của tòa nhà giảm đáng kể, do đó tiết kiệm năng lượng hơn. Một ví dụ khác là tòa nhà trụ sở Bloomberg cũng tại London, được coi là văn phòng xanh nhất thế giới. Nhờ một lượng lớn ánh sáng mặt trời và việc thông gió tự nhiên, mức tiêu thụ điện của tòa nhà rất thấp.
Tòa nhà văn phòng mới của Apple tại California (Mỹ)
Norman Foster cố gắng đưa hiệu quả năng lượng không chỉ vào kiến trúc hiện đại. Khi phục chế tòa nhà Quốc hội Reichstag ở Berlin (Đức), Văn phòng kiến trúc Norman Foster đã thiết kế một mái vòm lớn bằng kính vươn lên trên mặt tiền lịch sử, gồm 360 panel gương lớn, được điều chỉnh bằng phản xạ ánh sáng. Tùy vào từng thời điểm trong ngày, các gương tự xoay sao cho ánh sáng tự nhiên xâm nhập vào hội trường lớn (ngay phía dưới mái vòm) tối đa.
Một trong những thiết kế nổi tiếng của Norman Foster trong đó thiên nhiên được ưu tiên hàng đầu là Apple Park, Cupertino, California. Tòa nhà tạo thành một đường tròn khép kín lớn; bên trong đường tròn là vườn cây, bãi cỏ, hồ nước; bên ngoài đường tròn là những mảng công viên xanh. Tòa nhà tròn 4 tầng với 260 nghìn m2 không gian văn phòng, gần 28 nghìn m2 dành cho các phòng thí nghiệm nghiên cứu khoa học, và phòng hội nghị có thể chứa 1000 người. Trạm điện "xanh" với các panel pin mặt trời và turbin gió đảm bảo toàn bộ điện năng tiêu thụ cho cả công trình. Bãi đậu xe cho nhân viên và khách được xây ngầm dưới đất. Toàn bộ không gian xung quanh được dành cho những khu vườn - công viên với hơn sáu nghìn cây xanh, các lối đi dạo thư giãn cho những bộ óc hàng đầu của thế giới điện toán.
Đô thị sinh thái Sino-singapore Thiên Tân (Trung Quốc)
Apple Park là công trình có diện tích lớn nhất thế giới hoạt động nhờ năng lượng mặt trời, đồng thời trở thành tòa nhà lớn nhất với hệ thống thông gió tự nhiên, tức là không cần các thiết bị điều hòa không khí và sưởi ấm quanh năm.
Một công trình sinh thái riêng biệt chưa đủ sức để bảo vệ tự nhiên, do đó trên thế giới hình thành ngày càng nhiều làng sinh thái, quận sinh thái, thậm chí đô thị sinh thái, tạo thành hệ sinh thái bền vững và tiếp nhận phần lớn năng lượng từ các nguồn tái tạo. Trong số những dự án mới nhất đã được triển khai có Sunny Park (CHLB Đức), trong đó tất cả các ngôi nhà được trang bị các tấm pin mặt trời.
Dự án đô thị xanh Sino - Singapore Thiên Tân ở phía bắc Trung Quốc có quy mô lớn hơn - toàn bộ năng lượng được thu nhận từ mặt trời, gió và nước. Bên cạnh đó, mỗi tòa nhà trong thành phố được thiết kế với điểm nhấn là cây xanh, diện tích được phủ xanh tối đa. Các tác giả dự án kỳ vọng sẽ giải phóng hoàn toàn cư dân khỏi sự lệ thuộc vào các nguồn năng lượng không tái tạo, đồng thời giúp giảm lượng khí thải carbon dioxide vào khí quyển. Dự án đã hoàn thành và đi vào hoạt động từ năm 2020, được coi là dự án thí điểm về mô hình đô thị có lượng khí thải thấp tại Trung Quốc.
Tác giả: N. Matvenko
Nguồn: www.archspeech.com
ND: Lệ Minh